Yavuz Sultan Selim, 10 Ekim 1470'de Amasya'da dünyaya geldi. Babası II. Bayezid,
annesi Dulkadırlı ailesinden Aişe Hatun'du. Şehzadeliği Amasya'da geçen
Yavuz Sultan Selim, devrin önemli âlimlerinden Arap ve Fars Dili ile
yüksek din ve fen dersleri aldı. Devlet idaresi ve askeri konularda
eğitim alması için Trabzon Valiliği'ne atandı.
Babası II. Bayezid'in kuvvetli bir padişah olmaması dolayısıyla, Yavuz Sultan Selim'in iktidarı Trabzon ile sınırlı kalmadı. Trabzon'a akınlar düzenleyen Gürcüler üzerine seferler düzenledi. 1508
yılında Kars, Ardahan, Erzurum ve Artvin'e düzenlediği seferler ile
buraları Osmanlı topraklarına kattı. Yavuz Sultan Selim'in Trabzon
Valiliği döneminde Doğu Anadolu'da Şah İsmail'in başlattığı propaganda
hareketleri şiddetli bir hal almıştı. Yavuz Sultan Selim bu durumdan
babasını haberdar ettiyse de II. Bayezid hiçbir tedbir almamıştı. Sultan
Selim, Valilik göreviyle bu propaganda hareketlerinin önüne
geçemeyeceğini bilmekteydi.
24 Nisan 1512'de
babasının tahttan indirilmesini sağlayarak kardeşleri korkut ve Ahmet
Çelebileri saf dışından bıraktı ve Osmanlı Devleti'nin başına geçti. II.
Bayezid bundan kısa bir süre sonra 26 Mayıs 1512'de vefat etti. Yavuz Sultan Selim tahta geçtikten hemen sonra 1512 ve 1513 yılları arasında Şah İsmail
sorununu halletti. Safevi Devleti'ne karşı düzelediği seferler ile
ülkenin doğu kesiminin güvenliğini sağladı. Doğu sınırları güvence
altına alındıktan sonra Macar, Eflak, Boğdan, Venedik ve Mısır
elçileriyle görüşüp yürürlükte olan barış antlaşmalarını devamı için
görüşmeler düzenledi.
Bu sırada Şah İsmail, doğuda Akkoyunlu Devleti'ni yıkmış ve bu bölgeyi
kendi kontrolüne almıştı. Koyu bir Şii taraftarı olan Şah İsmail,
bölgede yaşayan Sünnilerin Anadolu'ya göç etmesine neden olmuştu. Yavuz
Sultan Selim'in Anadolu'da iktidarını sağlamlaştırmasının tek yolu Şah
İsmail üzerine yürümek olduğunda batı illerindeki devletler ile
anlaşmalar yapılmıştı.
Yavuz Sultan Selim 1514 yılında, ordusuyla beraber İran üzerine sefere çıktı. 23 Ağustos 1514'te
İran Safevi devleti ile yapılan Çaldıran Savaşı sonucunda Safevi
devleti büyük bir yenilgi aldı. Sultan Selim'in Tebriz'e girmesi ile Şah
İsmail kaçtı. 15 Eylül 1514'te
Sultan Selim, Tebriz'den Karadağ'a yöneldi. Çaldıran Savaşı'ndan sonra
İran'nın tamamı ele geçirilmek istense de hava koşullarının
uygunsuzluğundan dolayı Amasya'ya dönüldü. Ancak Erzincan ve Bayburt ele
geçirilmişti.
Kısa bir süre sonra Anadolu'daki ve yeni ele geçirilen topraklardaki hakimiyetin kuvvetlenmesi için 12 Haziran 1515'de
Dulkadıroğlu Beyliği'ne son verildi. Böylece Diyarbakır, Mardin ve
Bitlis Osmanlı topraklarına geçti. Fatih Sultan Mehmet döneminden beri
süregelen Hicaz su yolları ve hacıların güvenliği konuları yüzünden
Mısır Memlük Devleti ile Osmanlı Devleti'nin arası açıktı. Safevi
Devleti'nin Memlük Devleti ile ittifak yapmasından dolayı Yavuz Sultan
Selim ikinci doğu seferine çıktı. 5 Haziran 1516'da
çıkılan seferde Osmanlı ordusu kısa zamanda Mısır sınırlarına
dayanmıştı. Mısır'a bağlı olan Antep ve Besni Kaleleri kısa zamanda
teslim oldular. Mısır hükümdarı Kansu Gavri yenilerek öldürüldü. 24 Ağustos 1516'da Mercidabık zaferinin kazanılmasından sonra tüm suriye Osmanlı topraklarına katılmış oldu.
28 Ağustos 1516'da
Halp'in alınmasından sonra Hama, Humus ve Şam ele geçirildi. Lübnan
Emirleri Osmanlı hakimiyetine girdiler. Ardından Gazze ve Kudüs
şehirleri alındı. Mercidabık Savaşı'ndan sonra Mısır'ın başına geçen
Tumanbay, osmanlı hakimiyetini kabul etmemekteydi. Tumanbay
yönetimindeki Mısır ordusuna karşı 22 Ocak 1517'de
Ridaniye Savaşı kazanıldı. Bu savaşla birlikte Memlük Devleti yıkılmış,
bölgede Osmanlı hakimiyeti güçlenmiş oldu. Bu seferler sonucunda
Suriye, Filistin ve Mısır Osmanlı hakimiyetine girdi.
24 Ocak 1517'de
Kahire'nin alınmasından sonra Yavuz Sultan Selim Kahire'de Memlük
Devleti'ne bağlı bulunan Abbasilerden halifeliği aldı. Yavuz Sultan
Selim'in halifeliği alması ile Kahire'de bulunan kutsal emanetler
Osmanlı Devleti'nin başkenti olan İstanbul'a getirildi. Osmanlı Devleti,
İslam dininde bağlayıcılık ve güç sağlayan halifelik kurumunu ele
geçird, Böylece ilk halife olan Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim
oldu. 12 Eylül 1520'de
"Aslan Pençesi" adı verilen bir çıban yüzünden vefat etti. Fatih
Camii'nde kılınan cenaze namazından sonra Sultan Selim Camii'ndeki
türbeye defnedildi. Ölümünden sonra yerine oğlu Kanuni Sultan Süleyman geçti.
Yavuz Sultan Selim döneminde imar faaliyetlerine de önem verildi.
Diyarbakır Fatih Paşa, Elbistan Ulu Camii, Şam Salihiye'de Muhyiddini
Arabi'ye Camii, İmaret ve Türbesi yaptırıldı.
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
0 yorum:
Yorum Gönder